Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Zmarł Józef Piórek

Zmarł Józef Piórek

W dniu 22 kwietnia 2024 roku zmarł, w wieku 75 lat, Józef Piórek. Z Instytutem Matematyki UJ był związany przez 49 lat. Msza Święta Żałobna zostanie odprawiona w środę, 24 kwietnia 2024 r. o godzinie 11:00 w kaplicy na Cmentarzu Batowickim, przy ul. Powstańców 48, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku.

Uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 4 w Krakowie, a potem do I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Nowodworskiego w Krakowie. Matematyki w liceum uczył go słynny krakowski nauczyciel, Wojciech Komusiński. Nie było wtedy klas „profilowanych”; z jego 27-osobowej klasy 8 osób ukończyło studia na Wydziale Mat-Fiz-Chem UJ, a co najmniej 12 – studia techniczne. Piórek, po zdaniu matury w 1967 roku, rozpoczął studia matematyczne, które ukończył z wyróżnieniem w 1972 roku – z wszystkich matematycznych egzaminów otrzymał podczas studiów oceny bardzo dobre. Podczas studiów przez dwa lata pełnił funkcję prezesa Koła Matematyków Studentów UJ. Jego aktywność z tego okresu najlepiej była przez lata pamiętana dzięki Instytutowi Matematyki Najwspółcześniejszej. To on wymyślił ten Instytut i był pierwszym przewodniczącym Supremum IMN. W ramach działalności IMN grupa studentów matematyki zajęła się, w szczególności, gromadzeniem „odkryć matematyki najwspółcześniejszej” (jak zbiór absurdalny, czyli zbiór, który nie zawiera żadnego zbioru czy półpunkt, czyli przedział [x,x) – lewy półpunkt lub (x,x] – prawy półpunkt) i badaniem powstałych na tej kanwie teorii. Dorobek IMN został wydany później przez Koło Matematyków Studentów UJ w kilkakrotnie wznawianym skrypcie, skrót dokonań opublikowany zaś w Delcie nr 4/1993.

Bezpośrednio po studiach Piórek rozpoczął studia doktoranckie; po trzech latach, w 1975 roku, uzyskał doktorat. Promotorem rozprawy, dotyczącej równań różniczkowych i twierdzeń typu Orlicza, był Andrzej Lasota. Po doktoracie Józef Piórek został zatrudniony w Instytucie Matematyki UJ.

Już podczas studiów doktoranckich rozpoczął aktywną pracę z młodzieżą. W 1973 roku zaczął prowadzić kółko matematyczme w I LO, którego był absolwentem, i prowadził je (nie otrzymując za to żadnego honorarium) przez 5 lat. Ponadto organizował w liceum konkursy zadań matematycznych i turnieje gier; sam fundował nagrody. Od 1978 roku przez 12 lat uczył matematyki w klasach uniwersyteckich w V LO im. A. Witkowskiego w Krakowie. Wygłaszał też odczyty popularne dla młodzieży. Potrafił w wyjątkowo precyzyjny, ścisły a przy tym dowcipny sposób mówić o matematyce. Miał niewątpliwy udział w tym, że wielu młodych ludzi, zarówno jego uczniów, jak i uczestników prowadzonych przez niego kółek oraz wykładów, zdecydowało się podjąć studia matematyczne lub studia na innym kierunku związanym z matematyką.

Przez wiele lat utrzymywał aktywne kontakty z Kołem Matematyków Studentów UJ. Wkrótce po studiach został opiekunem naukowym Szkół Koła i tę funkcję pełnił przez kilkanaście lat. Uczestniczył w prawie 30 takich szkołach, w ogromnej większości jako opiekun; dzielił się z młodszymi adeptami matematyki swoją ogromną wiedzą, nie tylko matematyczną, a także wielokrotnie wpływał na świetną atmosferę. Jego rozmaite dowcipne komentarze i uwagi były później szeroko rozpowszechniane. Brał też udział w innych pracach Koła, które w 1977 roku wyróżniło go członkostwem honorowym. Był czwartym członkiem honorowym Koła; przed nim tę godność otrzymali Stanisław Gołąb, Józef Gurgul oraz Stanisław Krystyn Zaremba.
 
Wkrótce po tym, gdy został zatrudniony na UJ, zakład kierowany przez profesora Andrzeja Lasotę (z Piórkiem w składzie) został przeniesiony do nowo utworzonego Instytutu Informatyki. Choć w innym Instytucie, ale na tym samym Wydziale (wówczas: Mat-Fiz-Chem), Piórek dalej miał ścisłe związki z Instytutem Matematyki, gdzie prowadził zajęcia ze studentami – uczył studentów także w Instytucie Informatyki, w którym przez pewien okres pełnił funkcję wicedyrektora. Po kilku latach powrócił oficjalnie do Instytutu Matematyki.

W 1978 roku zaangażował się w prace Komitetu Okręgowego Olimpiady Matematycznej, którego członkiem był aż przez 33 lata. Ocena i poprawa prac olimpijskich zawsze wykonywana była przez niego bardzo solidnie i terminowo; wnikliwie badał prace uczestników olimpiady, często bardzo trudne do przeanalizowania. Niejednokrotnie znakomicie prezentował na „herbatkach poolimpijskich” interesujące własne rozwiązania zadań. Przez wiele lat wchodził też w skład jury małopolskiego Konkursu Pracu Uczniowskich z matematyki, był także członkiem komisji oceniającej prace uczestników Międzyszkolnych Zawodów Matematycznych, organizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Krakowie.

Przez lata pracował aktywnie w Polskim Towarzystwie Matematycznym. Pełnił m.in. funkcje sekretarza Oddziału Krakowskiego, przewodniczącego Komisji Szkolnictwa i Popularyzacji Oddziału; wielokrotnie wybierano go delegatem na Walne Zgromadzenia PTM.

Był matematykiem niezwykle wszechstronnym, o wielkiej ogólnej wiedzy matematycznej – prowadził wykłady i ćwiczenia z bardzo różnych przedmiotów, praktycznie dla wszystkich specjalności. Wykładał i prowadził ćwiczenia między innymi z analizy matematycznej, teorii mnogości, geometrii, topologii, algebry i dydaktyki matematyki. Prowadził rozmaite wykłady monograficzne, a na szczególne podkreślenie zasługuje jego autorski wykład z teorii gier. Perfekcja jego wykładów sprawiała, że zapisana przez niego na wykładzie tablica robiła wrażenie strony w wydrukowanej książce. Szczególne znaczenie miało to w przypadku przez lata prowadzonego wykładu z teorii mnogości dla studentów pierwszego roku.

Nie zaniedbał przy tym Piórek pracy naukowej, choć nie była ona głównym elementem jego działalności matematycznej. Jak mówił, doktorat zrobił „za szybko” i w efekcie dostał pewnej „zadyszki”. Niemniej, jest autorem ważnych rezultatów, głównie z teorii chaosu, a pewne jego wyniki bardzo wysoko oceniał Andrzej Lasota.

Jest też autorem trzech podręczników szkolnych z matematyki (napisał je wspólnie ze Zdzisławem Pogodą, podręczniki wydało wydawnictwo Znak). Opracował też „wewnętrzne” skrypty, w tym bardzo ciekawy „Geometria elementarna” oraz przeznaczony dla uczniów skrypt poświęcony teorii mnogości. Przez ponad dwadzieścia lat zajmował się również profesjonalnie tłumaczeniami z języka angielskiego i z polskiego na angielski. Przetłumaczył m.in. kilka książek z serii „Świat jest matematyczny”, wydanej w Polsce przez RBA.

Był erudytą o wielkiej ogólnej wiedzy, nie tylko matematycznej. Pasjami czytał książki o bardzo różnorodnej tematyce, był właścicielem niezwykle bogatego księgozbioru. Innymi jego zainteresowaniami były gra w brydża, kierki i ogórka, piosenka kabaretowa oraz turystyka górska. Interesował się też (biernie) sportem. Był człowiekiem niezwykle dowcipnym. Idealnie pasował do niego słynny aforyzm Steinhausa: „dowcipem nie należy celować, lecz trafiać”.

Został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalami 50-lecia i 60-lecia Olimpiady Matematycznej.

Polecamy również
Adam Kanigowski laureatem Nagrody European Mathematical Society

Adam Kanigowski laureatem Nagrody European Mathematical Society

Wykład profesora László Lovásza

Wykład profesora László Lovásza

Dr Mikołaj Frączyk otrzymał stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców

Dr Mikołaj Frączyk otrzymał stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców

Kolejny sukces członków zespołu GMUM

Kolejny sukces członków zespołu GMUM

Widok zawartości stron Widok zawartości stron